Tanja de Jonge (GroenLinks) is inmiddels anderhalf jaar wethouder van duurzaamheid, klimaat, energie en milieu in Dordrecht. Portefeuilles die haar persoonlijk na aan het hart liggen, maar die ook ambities ademen. Zeker nu de Merwestad met Dordrecht Klimaatneutraal 2040 wil voorlopen op de landelijke doelstellingen.

Vol passie draagt Tanja de Jonge de verantwoordelijkheid voor de beleidsterreinen die haar ook persoonlijk (‘Het gaat mij echt aan het hart om stappen op het gebied van energie en klimaat te maken. De urgentie is voor mij aanwezig’) bezighouden. Maar is zij ook 24/7 bezig met haar eigen portefeuille? ”Ik denk zelf heel erg na over spullen kopen: heb ik het echt nodig of kan ik het in een tweedehands-winkel halen? Ook qua eten let ik op, liefst lokaal en biologisch. Ik heb geen auto in de binnenstad waar ik woon, dus moet alles lopend, per fiets of met het OV doen. En thuis staat de verwarming een graadje lager. Ik merk dat de mensen aan het nadenken zijn: wat gebeurt er en wat kan ik zelf doen. Daar kijken we als gemeente waar we op kunnen aanhaken.”

Versnelling

Dordrecht heeft ambitieuze doelen gesteld. Met Dordrecht Klimaatneutraal 2040 loopt de stad tien jaar voor op de (realisatie van de) landelijke doelstelling. “We zijn een eiland, we worden omringd door water dus willen – met het oog op de stijging van de zeespiegel – voorbereid zijn. We hebben zelfs al gezegd dat we op het gebied van klimaatadaptatie in 2035 al heel goed geprepareerd zijn. Op het gebied van energie hebben we hetzelfde gezegd: we moeten de versnelling in gaan voeren, zodat bedrijven kunnen blijven draaien. Daarom gaan we één stapje harder, maar we moeten wel de mensen meenemen in het verhaal.”

‘Ambitieuze
doelen, zoals Dordrecht
Klimaatneutraal 2040’

Om dat te realiseren treedt de gemeente Dordrecht de doelgroepen tegemoet. “We gaan de wijken in en bedrijventerreinen op, om ter plekke te overleggen met de mensen die daar zitten. We maken het kleiner, schaalbaar en meer divers. We kijken naar een totaalaanpak: moeten we isoleren, wat moet er in huis maar ook in de buitenruimte gebeuren? Per onderdeel hebben we iemand die daar trekker van is en in de breedte hebben we specialisten, die bijvoorbeeld iets kunnen zeggen over zonnepanelen. We laten ons goed ondersteunen. Zo hebben we een bedrijf gevonden dat in kaart brengt hoe het energieverbruik over de dag is en welke infrastructuur er op die plek ligt. Ik merk dat bedrijven in eerste instantie vooral naar hun eigen huishouding kijken.”

Klimaatweek

Communiceren en stimuleren zijn daarbij belangrijke middelen. “Het is vooral een kwestie van in gesprek blijven gaan en mogelijkheden scheppen. Er is een energieloket voor particulieren en een platform ‘Duurzaam bedrijven’ voor ondernemers. Voor inwoners doen we acties: één keer per jaar doen we zonnepanelen, op een ander moment ligt de focus op isoleren. In oktober hebben we een energiekrant uitgebracht, die samenviel met de landelijke Klimaatweek. Maar we zoeken de mensen ook op door de wijken in te gaan. En wat ook heel waardevol is gebleken, is dat we anderhalf jaar geleden begonnen zijn met energiehulpen die op verzoek met tochtstrips en radiatorfolie komen maar ook het gesprek aangaan. Ondernemers hoef je minder bij de hand te nemen. Die zijn een stuk zelfstandiger bij het zoeken naar oplossingen, al kunnen we nog ze wel stimuleren door bijvoorbeeld te wijzen op de regelingen die er zijn.”

Want, zo schetst Tanja de Jong, er liggen ook knelpunten op de loer. “Netcongestie, de overbelasting van het elektriciteitsnet, is een aankomend knelpunt. Als bedrijven door blijven groeien en duurzamer worden, dan moeten we dat ook kunnen bedienen. We proberen slimmer te zijn met de energie, bijvoorbeeld door lokale energiesystemen. Een ander knelpunt is de bemensing van de werkzaamheden. Inmiddels zijn de materialen weer op orde, maar er is een tekort aan mensen die de energietransitie moeten uitvoeren en die installaties en warmtenetten kunnen aanleggen. Daarvoor zijn echter wel opleidingen gestart, zoals ook ‘De Beroepentuin’. Waarbij we ook kijken of mensen in hun eigen wijk werkzaamheden kunnen oppakken.”

Zij vervolgt: “Deze energietransitie doen we met veel partijen. De woningcorporaties pakken diverse projecten op, zoals bijvoorbeeld de Blaauwweg. De acties zijn succesvol. De eerste klimaatneutrale wedstrijd in het betaalde voetbal tussen FC Dordrecht en TOP Oss heeft dit jaar een bijdrage aan het bewustzijn gegeven en dat zal volgend jaar ook tijdens de etappe in Dordrecht van de Tour de Femmes gebeuren. We willen in 2024 met twee bedrijventerreinen aan de slag om slimme energiesystemen op te zetten. Ook ons eigen vastgoed gaan we aanpakken. En veel zorginstellingen gaan verduurzamen, onlangs vastgelegd in een convenant binnen de Drechtsteden. Echt, er gebeurt van alles.”

Volop bezig

Tanja de Jonge ziet dat veel bedrijven in Dordrecht al volop bezig zijn met de energietransitie. Zo is het van oorsprong Dordtse Riwal in hoog tempo zijn vloot aan het elektrificeren. Maar liefst
70 procent van de voertuigen is nu al all-electric. Tijdens een bedrijfsbezoek hoorde de wethouder met genoegen de volgende plannen van Riwal, zoals het verduurzamen van het kantoor. 

Ook kwamen knelpunten aan de orde, zoals het dreigende tekort aan laadcapaciteit op bouwplaatsen en het tekort aan vakmensen. Maar juist op die terreinen kon de wethouder ook nog tips aanreiken, zoals de succesvolle Beroepentuin.

Tekst: Arco Bomgaars
Fotografie: Sophie Slurink